Στα πλαίσια της νέας αντίληψης για την Υγεία, στην Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών υλοποιούμε ήδη από το 2008, ένα καινοτόμο Μεταπτυχιακό Πρόγραμμα Σπουδών (Π.Μ.Σ) με τίτλο "Η Επιστήμη του Στρες και η Προαγωγή της Υγείας". Στο πρόγραμμα διδάσκουν σημαντικές προσωπικότητες, κορυφαίοι ακαδημαϊκοί καθηγητές και επιστήμονες από την Ελλάδα και το εξωτερικό, με μακροχρόνια εμπειρία και γνώση.

Σκοπός του Π.Μ.Σ. είναι η παροχή υψηλού ακαδημαϊκού επιπέδου μεταπτυχιακής ειδίκευσης στην επιστήμη του στρες.

Ειδικότερα, σκοπός του Π.Μ.Σ. είναι να εκπαιδεύσει και να εξειδικεύσει νέους επιστήμονες στο παραπάνω ευρύ και αναπτυσσόμενο πεδίο, προσφέροντας βαθιά κατανόηση:

• της βασικής ιατροβιολογικής έρευνας του στρες
• της ψυχονευροενδικρονολογίας
• της διάγνωσης,
• της μέτρησης,
• και τελικώς του αποτελεσματικού ελέγχου του και της προαγωγής υγείας, τόσο σε μεμονωμένα άτομα, όσο και σε επιμέρους ομάδες του πληθυσμού.

Οι φοιτητές με το πέρας της παρακολούθησης, θα είναι σε θέση να:

• κατανοούν πλήρως τουs μηχανισμούς σύνδεσης του στρες με την υγεία και την ασθένεια
• να σχεδιάζουν
• να εφαρμόζουν
• και να αξιολογούν με αποτελεσματικότητα προγράμματα ελέγχου του στρες, με σκοπό την πρόληψη της ασθένειας και την προαγωγή της υγείας.

Απώτερος σκοπός είναι η πρόληψη της ασθένειας και η προαγωγή της υγείας, καθώς επίσης και η εφαρμογή εθνικών στρατηγικών ελέγχου του στρες στα πλαίσια συγκεκριμένων προληπτικών προγραμμάτων και προγραμμάτων προαγωγής υγείας στη χώρα μας.

Σήμερα, το μεγαλύτερο μέρος της εθνικής μας υγείας επηρεάζεται από παράγοντες επί των οποίων η νοσοκεντρική προσέγγιση ασκεί μικρή επίδραση. Αναλυτικότερα, το σύγχρονο προφίλ της εθνικής μας υγείας δείχνει ότι ιατρικές καταστάσεις που περιλαμβάνουν γαστρεντερικές, καρδιαγγειακές, αναπνευστικές, μυοσκελετικές, δερματολογικές, ψυχολογικές, διάφορες μορφές καρκίνου, καθώς και διαταραχές της αναπαραγωγής βρίσκονται σε έξαρση. Όλα τα παραπάνω νοσήματα (καθώς και πολλά άλλα) σχετίζονται με το στρες. Είναι επιστημονικά τεκμηριωμένο ότι οι περισσότερες ιατρικές καταστάσεις μπορεί να προκληθούν ή να επιδεινωθούν από το χρόνιο στρες.

Στις επιπτώσεις της υπερβολικής αύξησης των ορμονών του στρες (κορτιζόλης και γλυκοκορτικοειδών) συγκαταλέγεται και η καταστολή του ανοσοποιητικού συστήματος, αυξάνοντας τον κίνδυνο μόλυνσης, νόσου και φλεγμονής.

Ερευνητικά δεδομένα δείχνουν ότι η υγεία των Ελλήνων επηρεάζεται σε μεγάλο βαθμό από περιβαλλοντικούς παράγοντες και επιλογές τρόπου ζωής, τα οποία οδηγούν σε πληθώρα νοσημάτων τα οποία συχνά αντιστέκονται στις τυπικές νοσοκεντρικές θεραπείες. Ωστόσο, η αποκλειστική νοσοκεντρική προσέγγιση δε φαίνεται να λύνει το πρόβλημα, αφού οι γενεσιουργές αιτίες του προβλήματος υγείας χρειάζονται διαφορετική προσέγγιση, με έμφαση στη διαχείριση του στρες και την προαγωγή της υγείας
Θα πρέπει συνεπώς να εκπαιδευτούν επιστήμονες υγείας οι οποίοι θα είναι σε θέση να εφαρμόσουν στρατηγικές υγείας που εστιάζονται στην πρόληψη, στρατηγικές για τη διαχείριση του στρες και για αποτελεσματικότερη τροποποίηση της συμπεριφοράς. Έχει αποδειχθεί από εκτεταμένες έρευνες ότι οι στρατηγικές πρόληψης δημιουργούν υγιέστερους πολίτες και μειώνουν το κόστος υγείας 50-70%. Με τη σωστή διαχείριση του στρες δεν θα καταφέρουμε απλά να βελτιώσουμε τα επίπεδα υγείας του πληθυσμού, αλλά παράλληλα θα αυξηθεί δραστικά η αποτελεσματικότητα των προγραμμάτων μετατροπής της συμπεριφοράς μέσω της αξιοσημείωτης ενίσχυσης της συμμόρφωσης των ατόμων, καθώς όταν ο πληθυσμός έχει στρες τα προγράμματα τροποποίησης της συμπεριφοράς Αγωγής και Προαγωγής υγείας έχουν μικρή αποτελεσματικότητα.

Συνοπτικά το Π.Μ.Σ. αποσκοπεί:

• Στην παροχή υψηλού επιπέδου μεταπτυχιακής εκπαίδευσης και στην εξειδίκευση επιστημόνων στη βασική ιατροβιολογική έρευνα του στρες και στην προαγωγή της υγείας.
• Στην εκπαίδευση και εξειδίκευση στον σχεδιασμό, στην εφαρμογή και στην αξιολόγηση προληπτικών προγραμμάτων διαχείρισης του στρες και προαγωγής της υγείας, για τον γενικό πληθυσμό, αλλά και ειδικές ομάδες αυτού (πχ πάσχοντες από χρόνια νοσήματα, παιδιά, μετανάστες κα).
• Στην εξασφάλιση της διασύνδεσης και της επιστημονικής συνεργασίας με πανεπιστήμια και άλλους κρατικούς ή μη οργανισμούς και υπηρεσίες υγείας και πρόνοιας σε όλα τα επίπεδα πρόληψης και φροντίδας της υγείας.
• Στη διάχυση της νέας γνώσης αναφορικά με το στρες βάση των διεθνώς αναγνωρισμένων μεθόδων προβολής (πχ δημοσιεύσεις σε επιστημονικά περιοδικά, συνέδρια, ημερίδες, ΜΜΕ).
• Στην οργάνωση και εφαρμογή ατομικών και ομαδικών προγραμμάτων φροντίδας υγείας, ενδυνάμωσης, διαχείρισης του στρες και προαγωγής της υγείας στα πλαίσια των παρεμβατικών διπλωματικών εργασιών.
• Στην πρόληψη της ασθένειας και την προαγωγή της υγείας, καθώς επίσης και στην εφαρμογή εθνικών στρατηγικών ελέγχου του στρες στα πλαίσια συγκεκριμένων προληπτικών προγραμμάτων και προγραμμάτων προαγωγής υγείας στη χώρα μας.